ارزیابی تحمل خشکی انتهای فصل در نمونه‌های ارزن دم‌روباهی (Setaria italica)

به منظور بررسی واکنش 13 نمونه ارزن دم‌روباهی به تنش خشکی در مراحل انتهایی رشد، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار درایستگاه تحقیقات کشاورزی بیرجند از سال زراعی 1384 به مدت دو سال اجرا گردید. در آزمایش اول آبیاری با آغاز گلدهی (10 درصد ظهور خوشه) قطع شده و در آزمایش دوم (شرایط بدون تنش) با دور هفت روز یک بار اجرا شد. صفات تعداد خوشه در واحد سطح، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و علوفه خشک اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی منجر به کاهش در کلیه صفات مورد بررسی شد و بیشترین درصد کاهش مربوط به عملکرد دانه بود. نمونه‌های 143-15 خراسان جنوبی و 24-15 یزد دارای بیشترین میانگین دو ساله عملکرد دانه (به ترتیب 1544 و 1468کیلوگرم در هکتار) و علوفه خشک (به ترتیب 3522 و 2653 کیلوگرم در هکتار) بودند. ارزیابی نمونه‌ها از نظر تحمل به خشکی با استفاده از شاخص‌های MP، TOL، SSI، GMP، STI و HARM و میزان همبستگی آن‌ها با عملکرد دانه و علوفه خشک در دو شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که شاخص‌های HARM، GMP و STI، بهترین شاخص‌ها در تفکیک نمونه‌های متحمل به خشکی بودند. با استفاده از روش ترسیمی سه بعدی و وضعیت پراکنش نمونه‌ها در آن، نمونه‌های 143-15 و 131-15 خراسان جنوبی و 24-15 یزد به عنوان نمونه‌های پرمحصول و متحمل به تنش خشکی شناسایی شدند.